ساعت آفتابی یکی از اولین ساعت‌های مورد استفاده بشر به معنی واقعی آن بود؛ یعنی به جای اندازه گیری یک بازه زمانی مثل ساعت شنی یا آبی می‌توانست به هر لحظه روزه یک زمان نسبتاً مطلق ، نسبت بدهد و از این نظر، می‌توان آن را پدر ساعت‌های امروزی به حساب آورد. این ساعت نخستین بار در عرض‌های میانی نیمکره شمالی که محل بیشتر تمدن‌های باستان بود ابداع و به کار گرفته شد. در این عرض‌ها، خورشید همواره از جنوب می‌آید و بنابراین با توجه به حرکت شرق به غرب آن ، سایه یک شاخص در طول روز، یک سیر ساعتگرد را می‌پیماید. به نظر می‌رسد دلیل انتخاب جهتی که در حال حاضر به آن ساعتگرد می‌گوییم ، به‌عنوان جهت استاندارد حرکت عقربه‌های ساعت نیز همین باشد. در واقع ، اگر تمدن‌های بشری سازنده تاریخ در نیمکره جنوبی بودند، به احتمال زیاد الان عقربه‌ها برعکس می‌چرخیدند.